پمپ پریستالتیک چیست و چه ویژگی هایی دارد؟
آیا میدانید پمپ پریستالتیک چیست و چه کاربرد هایی دارد؟ اگر قبل از خرید پمپ پریستالتیک به دنبال کسب اطلاعاتی در این زمینه هستید، در این مطلب قرار است به خوبی شما را با این نوع پمپ آشنا کنیم. این پمپ ها که به نام پمپ های غلطکی و شلنگی نیز معروفند از لحاظ عملکرد از نوع جا به جایی مثبت هستند و می توانند به صورت خطی سیال را منتقل کنند. جنس بدنه این پمپ ها معمولا از استنلس استیل یا فولاد ضد زنگ ساخته می شود. اهمیت ویژه این پمپ ها در نوع ساختارشان است. داخل پمپ های پریستالتیک از یک تیوپ یا شلنگ انعطاف پذیر برای مسیر حرکت سیال استفاده می شود که باعث می شود سیال با بدنه پمپ هیچ تماسی نداشته باشد و محیط می تواند کاملا ایزوله باشد. جنس این لوله (تیوپ) را می توان با توجه به نوع سیال عبوری از آن انتخاب کرد در نتیجه امکان سازگاری با انواع سیالات و سیالی که دارای خورندگی یا ذرات جامد باشند نیز وجود دارد. همچنین به علت اینکه سیال فقط با جداره داخلی لوله در تماس است نیاز به سیل مکانیکی و آب بند پکینگ و اورینگ و ... به حداقل می رسد.
آشنایی با نحوه کار پمپ پریستالتیک
درون پمپ پریستالتیک یک رولر یا غلطک نیز تعبیه شده که وظیفه آن به حرکت درآوردن سیال است. رولر با چرخش خود باعث ایجاد فشار مثبت در شلنگ یا تیوپ و در نتیجه جا به جایی سیال می گردد. اساس کار این پمپ ها به این صورت است که با چرخش غلطک درون محفظه ، فشاری به خط لوله وارد می گردد که باعث حرکت رو به جلوی سیال می گردد همچنین خلا ایجاد شده پشت غلطک باعث مکش سیال به سمت داخل می شود. با افزایش سرعت چرخش غلطک، سرعت حرکت سیال نیز افزایش می یابد.
نکته مهم در انتخاب شلنگ دقت به این موضوع است که باید الاستومری انتخاب شود که در هنگام کار پمپ بعد از میلیون ها بار مسدود و باز شدن ، سطح مقطع دایره ایی شکل خود را حفظ کند و تغییر شکل ندهد. از جمله پلیمر های الاستومری که برای این کار انتخاب می کنند میتوان از سیلیکون، پلی پروپیلن PVC ، EPDM را نام برد زیرا دارای مقاومت خستگی وشیمیایی بالایی هستند.
دبی پمپ های پریستالتیک از چند عامل تاثیر می پذیرد
- قطر داخلی تیوپ
- طول شلنگی که درگیر با غلطک باشد.
- سرعت چرخش دورانی غلطک ها
- افزایش تعداد غلطک ها
آشنایی با ویژگی های پمپ های پریستالتیک
1.در این پمپ ها با توجه به نوع ساختار، پمپاژ با ملایمت و به آرامی صورت میگیرد و میزان آشفتگی تنش برشی سیال کاهش می یابد.
2.همچنین به دلیل یک طرفه بودن و چرخش غلطک، امکان برگشت سیال به سیستم قبل وجود ندارد و این باعث افزایش دقت سیستم می گردد.
3.بعضی از انواع این پمپ ها قابلیت تنظیم سرعت دارند و می توان میزان دبی خروجی را از این طریق کنترل کرد.
4.این پمپ ها دارای قابلیت کنترل دقیق دبی توسط VED هستند.
5.دارای قدرت مکش منفی (NPSH) بالایی هستند .
6.کم صدا و کم حجم هستند.
7.قابلیت راه اندازی به صورت خشک و بدون سیال را نیز دارا می باشند.
8.سازگاری عالی با انواع سیالات با توجه به در دسترس بودن فرمول مختلف برای شلنگ و سایز های مختلف شلنگ دارند.
تقسیم پمپ های پریستالتیک بر اساس فشار
پمپ های پریستالتیک را می توان بر اساس فشار به دو دسته کلی تقسیم کرد:
پمپ پریستالتیک غلطکی یا تیوپی (Tube pump)
این پمپ ها دارای محفظه خشک هستند و برای فشار های کمتر استفاده می گردند. فشار کاری این پمپ ها کمتر از هوزپمپ هاست. درون این پمپ ها حداقل دو غلطک وجود دارد که به صورت 180 درجه نسبت بهم قرار گرفته اند. تعداد غلطک ها ممکن است به 8 یا 12 عدد نیز برسد. افزایش تعداد غلطک ها باعث کاهش عمر تیوپ سیال می گردد. . طراحی غلطک ها به دو صورت انسداد ثابت و غلطک فنری انجام می شود. در انسداد ثابت غلطک ها در جای ثابتی فیکس شده اند و در هنگام چرخش مکان هندسی آنها تغییری نمیکند. در این مدل پمپ ها با توجه به برخورد غلطک با نقطه مشخصی از تیوپ احتمال سایش در آن نقطه بیشتر است و عمر مفید تیوپ کوتاه تر می شود.
در مدل غلطک فنری، غلطک ها بر رو فنر هایی نصب شده اند و تماس غلطک با تیوپ به یک نقطه محدود نیست و محدوده بیشتری را شامل می شود. با توجه به تغییرات ضخامت دیواره تیوپ، میزان انسداد ( که درصدی از میزان ضخامت دیواره تیوپ بیان می شود) متفاوت می باشد ولی اگر آن را ثابت فرض کنیم ؛ فنر ها فشار های برابری به دیواره تیوپ وارد کرده و عملکرد تنشی یکنواخت ایجاد می شود.
پمپ پریستالتیک شلنگی (Hose pump)
در این پمپ ها که به هوز پمپ نیز معروف هستند معمولا به جای غلطک از کفشک استفاده می شود. برای جلوگیری از سایش شلنگ داخل محفظه پمپ را از روغن پر میکنند. برای استفاده در فشار های بالا ( تا 16 بار ) استفاده می شود و ضخامت محفظه و شلنگ در این پمپ ها نسبت به پمپ های تیوپی بیشتر است در نتیجه از شلنگ سفت تری استفاده می شود و برای انسداد آن نیروی بیشتری مصرف می گردد. جنس شلنگ این پمپ ها با توجه به نوع سیال عبوری و برای کاهش خستگی و سایش، از پلیمر هایی که خاصیت الاستیسیته بالایی دارند انتخاب می شوند.
پمپ پریستالتیک خارج از مرکز 360 درجه (360 Degree Eccentric Pump)
در این مدل پمپ ها از یک غلطک بزرگی که محور آن خارج از مرکز می باشد استفاده می شود. لوله ی انعطاف پذیر در این پمپ ها به صورت 360 درجه دور تا دور محفطه کشیده شده و غلطک در هنگام چرخش با تمام تیوپ مماس است. در این طرح میزان اصطکاک کمتری بین غلطک و تیوپ وجود دارد زیرا یک فشار و انسداد در هر سیکل وجود دارد و میزان دبی در این پمپ در سرعت دورانی یکسان نسبت به طرح های دیگر، بیشتر است.
آشنایی با پمپ پریستالتیک آزمایشگاهی
پمپ پریستالتیک آزمایشگاهی عمدتا تک فاز هستند و در ابعاد کوچک تر ساخته می شوند و قابلیت حمل آسانی دارند از جمله ویژگی های این پمپ ها میتوان توانایی ایجاد دستور شروع پمپاژ و توقف، تنظیم جهت گردش و سرعت گردش را نام برد. این پمپ ها برای دسترسی به فشار های کم ساخته شده اند و مصارف پزشکی و آزمایشگاهی دارند. پمپ های سری دیسپنسر (Dispencer) و سری فلوریت (Flow Rate) از جمله پمپ های آزمایشگاهی هستند که دارای یک ماکروپروسسور بوده که بعد از وارد کردن اطلاعات مربوط به سایز شلنگ، نمایشگر دبی خروجی را نمایش می دهد. سری دیسپنسر دارای قابلیت تقسیم خطوط جریان را دارند و به صورت چند کاناله ساخته می شوند.
از این پمپ ها در صنایع مختلفی از جمله در تولید مواد غذایی و دارویی و بهداشتی و استریل ، تولید مواد شیمیایی و نفتی، تولید مواد شوینده ، در صنایع ساختمانی برای انتقال دوغاب، رنگ، لجن، ملات سیمان و ... مورد استفاده قرار می گیرند.
رایکا صنعت ارائه دهنده انواع پمپ های پریستالتیک در ابعاد و متریال مختلف می باشد برای خرید پمپ و یا ثبت سفارش با مهندسین رایکا صنعت تماس حاصل فرمایید.